We hebben de coalitieonderhandelingen afgerond. Het resultaat is een afgewogen coalitieakkoord en een nieuw college dat inmiddels met haar werk is begonnen. Hoe ging dit nu allemaal in zijn werk...
Enkele terugblikken vanaf de onderhandelingstafel... door
De verkiezingen: 3 maart
Nadat we maanden hebben gewekt aan ons verkiezingsprogramma en nadat velen van ons zich intensief hebben ingezet om in de verkiezingen een goed resultaat te behalen was het zomaar ineens 3 maart 2010. Onze verwachtingen waren wisselend. In hoeverre zouden we worden afgerekend op ons IJsselsprong-standpunt en op ons financieel realisme? Hoeveel schade zouden we ondervinden van de afwezigheid van Kees Luesink? Aan de andere kant: in hoeveree zouden we kunne meeliften in de landelijke groei van GroenLinks?
De telling kostte veel tijd: het rode potlood hield ons lang uit de slaap. Toen, ver na middernacht de definitieve uitslag bekend werd hadden we alle reden om blij te zijn. We waren de enige coalitiepartij die winst wist te boeken in Zutphen. We kregen ruim elf procent meer stemmen dan in 2005 en stegen van 2,75 zetel naar 3,3 zetel. Helaas geen extra zetel dus in de raad maar wel een beter fundament daaronder. Voor ons komen Johan Luijendijk, Christina Oosterhoff en ikzelf in de raad, ondersteund door Jan Janssen en Andre Putker als plaatsvervangers en Rikkie Overbeek en Rob Gort als steunfractieleden. Zowaar dus een goed resultaat en een goede basis voor het vervolg.
De informatie: 10 maart
Inmiddels had de PvdA als grootste partij (in stemmen) Bart van Osch van stal gehaald om als informateur/formateur het coalitieproces te begeleiden. Andere partijen, ook GroenLinks, hebben hier stilzwijgend mee ingestemd. De eerste bijeenkomst, openbaar en met alle partijen, was bedoeld om een indruk te krijgen over de kansrijke combinaties voor een coalitie en wat daarbij de belangrijkste onderwerpen zijn. Wij hebben ingezet op groen, sociaal en open en benadrukt dat heet erkennen en oppakken van eigen verantwoordelijkheden in de samenleving voor ons belangrijk is.
Conclusie was dat we een formatiepoging zouden beginnen met PvdA, Stadspartij, GroenLinks en D66, waarbij beide eerst genoemden moesten onderzoeken of er een verantwoorde vertrouwensbasis aanwezig was.
Voor GroenLinks traden als onderhandelaars: onze voorzitter (Wim Dubbink), onze wethouderskandidaat ((Patricia Withagen) en ik als fractievoorzitter. De rest van de fractie, aangevuld met twee ervaren leden (Noortje Jacobs en Jelis van Leeuwen) vormden een brainstormgroep waarmee we regelmatig tijdens de onderhandelingen zouden afstemmen.
De formatie: van 15 maart tot 29 april.
Het was een langdurige periode. In 14 vergaderingen hebben we met zijn vieren het coalitieprogramma ontwikkeld. De onderdelen werkten we stuk voor stuk af. Steeds moesten we op zoek naar overeenstemming en naar uitkomsten die voor ieder een goede basis vormden. Daarbij waren we afwisselend aan de beurt om succes te behalen en om in te leveren. Naar onze mening had de financiële paragraaf nog wat grondiger gekund. Een intensief proces met veel discussie over de hoofdlijnen maar regelmatig ook over de details en soms zelfs over één woord. Je kon merken dat de onderhandelaars op het eind behoefte hadden om tot een afronding te komen. In het algemeen was de sfeer goed. Toch waren de discussies bij tijd en wijle heftig en was het spannend. Een enkele maal was er zelfs sprake van een emotionele confrontatie!
Hoe dan ook, op 29 april waren we eruit. Overeenstemming op alle inhoudelijke punten en over de verdeling van de werkzaamheden over de vier wethouders. Een voorstel waarmee de onderhandelaars met vertrouwen naar hun achterban terug konden en wilden.
De GroenLinks-ALV: 12 mei
Kunnen de leden zich vinden in het bereikte resultaat? Hebben we het goed gedaan tijdens de onderhandelingen? Toch altijd weer spannend, zo’n ALV. Ik merkte bij mezelf in ieder geval wel een zekere spanning in de aanloop naar de ze vergadering. Daar kwam nog bij dat op de avond zelf ik eerst aan de stille tocht voor Emiel Pardijs heb deelgenomen. Hoe belangrijk een ALV ook is, ik achtte het belangrijker om bij wijze van signaal vanuit onze partij hieraan deel te nemen. Het strookte ook beter met mijn prive gevoelens over wat er die week was gebeurd!
Toen ik een half uur te laat in de ALV aanschoof bleek de opkomst groot. Circa 30 leden waren aanwezig om hun mening te geven over het bereikte resultaat.. Het werd een geanimeerde gedachtewisseling waarbij bleek dat ieder van de aanwezigen zich goed in de materie had verdiept. Conclusie: het bereikte akkoord werd met algemene stemmen aanvaard. Gaandeweg de discussie kwamen er verschillende aanvullende tips en suggesties boven tafel die we als fractie aanvullend op het akkoord kunnen trachten te realiseren als zich de mogelijkheden daarvoor voordoen. Zowaar een prima resultaat dat in ieder geval bij mij tot grote opluchting leidde.
De installatie van ons nieuwe college: 25 mei.
Op dinsdag 25 mei, direct na Pinksteren was het dan zover: het collegeakkoord werd in de raad gepresenteerd en de wethouderskandidaten werden voorgesteld. De raad kon kennis nemen van het coalitieakkoord en moest stemmen over de wethouders. Er was bij de oppositie enige scepsis over het financiële deel van het akkoord maar voor de rest was er toch een voorzichtige instemming met de resultaten. Over de wethouderskandidaten moest worden gestemd. De spanning hierbij zit hem er met name in of er überhaupt raadsleden zijn die tegen een kandidaat zijn en bij wijze van symbool een tegenstem afgeven. Bij onze kandidaat was dat niet het geval: de raad ging met algemene stemmen akkoord met onze kandidaat. Zowaar een stevige steun in de rug voor Patricia.
Tenslotte.
Nu het college aan het werk is en wij weer een wethouder in het college hebben is mijn leven rustiger geworden. De periode waarin we onderdeel waren van de coalitie maar geen wethouder hadden is tot een eind gekomen. Het was een periode waarin ik veel heb moeten “pendelen en laveren” tussen college, fractie en ALV. Ook kwam er een einde aan de campagne, de verkiezingen en de coalitievorming. Eerlijk gezegd ben ik daar erg blij om. Deze inspannende periode eiste zijn tol en aan het eind voelde ik me verregaand uitgeblust. Inmiddels heb ik het enkele weekjes rustig aan gedaan en heb de benen er weer onder. De vakantie lonkt en in de fractie hebben we (met dank ook aan Harie Matser) een goede werkverdeling afgesproken. Het geeft me het gevoel dat we met een nieuwe, plezierige ploeg mensen kunnen gaan werken aan een mooi programma met een capabel college. Ik zie daarom de politieke toekomst met vertrouwen tegemoet.
Gerard Buitink