De gemeente moet 12 miljoen bezuinigen. Dat betekent lastige keuzes voor de leden van de gemeenteraad. Bezuinigen wij op groenonderhoud, cultuur, wijkbeheer of jeugdzorg?

Ook de GroenLinksfractie is gedwongen om moeilijke afwegingen te maken. “Voor ons staan het uitvoeren van de voornemens uit het Collegeprogramma voorop. We moeten nieuw beleid kunnen maken. Ook willen we dat er in Zutphen voldoende voorzieningen van niveau blijven. Vooral op het gebied van sport, onderwijs, jeugd en jongeren.”

Het totale budget van de gemeente is weliswaar € 130 miljoen, maar daarvan is slechts € 50 miljoen niet vastgelegd. 12 Miljoen op 50 miljoen ‘vrije ruimte’ is dus een heel zware opgave”, legt Gerard Buitink uit. Gerard is voorzitter van de GroenLinksfractie in de Zutphense gemeenteraad. De reden van de bezuinigingen is dat zowel het vorige kabinet Balkenende als het nieuwe kabinet Rutte enorm kort(t)en op het Gemeentefonds, de belangrijkste inkomstenbron van de gemeenten. Het huidige kabinet kort daarbovenop nog op de sociale uitkeringen terwijl meer mensen daar een beroep op doen. Bovendien heeft Zutphen, zoals zoveel gemeenten, last van het instorten van de huizenmarkt en de grondverkopen. “Niet bezuinigen is voor de gemeente helaas geen optie, dan wordt het roer overgenomen door de Provincie. We hebben dan zelf geen invloed meer op de uitgaven”.

In dit stadium hebben de fracties alleen nog aangegeven in welke richting zij denken. De gemeenteraad maakt pas in maart concrete keuzes. Het College van Burgemeester en Wethouders komt daarvoor in februari met een concreet voorstel. Afronding volgt in de raadsvergadering van april.

De GroenLinksfractie heeft aangegeven dat zij hecht aan het behoud van voldoende voorzieningen van niveau. Ook moeten volgens Gerard Buitink de afspraken in het Collegeprogramma overeind blijven. “Hierin zit nu juist ons nieuwe beleid, waaronder veel voor GroenLinks belangrijke punten, zoals het klimaatbeleid, de tweede rode loper, behoud van de stadsecoloog, natuurspeelplaatsen, de herinrichting van de IJsselkade en de Stadspas voor mindervermogenden”.

Dat wil niet zeggen dat er niet zaken gaan veranderen. Om het voorzieningenniveau te behouden en toch te bezuinigen zullen keuzes moeten worden gemaakt. GroenLinks was voorstander van nieuwbouw voor het Graaf Ottobad, maar ziet daar nu van af. Een flinke renovatie is aanzienlijk goedkoper. Samenvoegen van het Stedelijk Museum en het Henriette Polak Museum was voor GroenLinks nooit een prioriteit, maar wordt dat nu wel. Zo besparen we geld, terwijl de museumfunctie voor Zutphen behouden blijft. Om de bibliotheek te behouden wil GroenLinks het filiaal in Warnsveld sluiten. “Erg jammer voor de bewoners van Warnsveld en voor het nieuwe Warnshuus. Maar het is in tijden van bezuiniging niet vol te houden dat je twee bibliotheken op minder dan twee kilometer van elkaar in stand houdt. Pijnlijk is ook de bezuiniging op de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). “De gemeente legt elk jaar een miljoen euro bovenop de bijdrage van het Rijk. Dat kunnen wij ons nu helaas niet meer permitteren. Een afslanking dus, maar de maatschappelijke ondersteuning blijft zo wel overeind”, aldus Buitink.

Bezuinigen op sport, onderwijs, jeugd en jongeren, zoals het College heeft voorgesteld, is voor GroenLinks nogal problematisch. “Maar we hebben er wel mee ingestemd dat het kan worden onderzocht. Dat is pijnlijk en voor ons nog geen gelopen race. Maar misschien is er een manier die voor ons toch aanvaardbaar is. Als de functionaliteit maar overeind en de kwaliteit behouden blijft”.

GroenLinks wil ook de Muziekschool en de Kaardebol overeind houden. Dit zijn allemaal voorzieningen die er voor zorgen dat jongeren kunnen kennismaken met en deelnemen aan de maatschappij. Bezuinigen op de jeugdzorg is wat GroenLinks betreft helemaal uit den boze. “Jeugdzorg is gewoon een goede investering die elders veel geld bespaart. Bijvoorbeeld doordat schoolverzuim, vandalisme en jeugdwerkeloosheid er mee worden teruggedrongen”, aldus Gerard Buitink.

“We willen niet alleen kil bezuinigen, maar vooral ook stimuleren dat anderen hun bijdrage leveren. Gemeentegeld zou zo moeten worden ingezet dat andere overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties aanhaken. We moeten ook de samenwerking met andere overheden zoeken, bij voorbeeld met Deventer en Apeldoorn. Maar we mogen ook de hand in eigen boezem steken. Zo kan bijvoorbeeld geld worden gewonnen door bij het sociale beleid een aantal initiatieven beter op elkaar af te stemmen en in samenhang uit te voeren. En ten slotte eisen wij dat de gemeentelijke organisatie zelf ook efficiënter gaat werken. Daarom zijn wij voor een korting van de gemeentelijke formatie met 10 % over een periode van vier jaar ”.

GroenLinks wil dat de gemeente veel meer de zelfredzaamheid van burgers stimuleert, bijvoorbeeld om buurtvoorzieningen in stand te houden of bij het groenonderhoud. Zo nodig moet de gemeente dat financieel ondersteunen. “Geef de mensen niet de vis, maar een hengel om zelf hun boontjes te kunnen doppen, of beter nog: leer ze zelf een hengel maken!”, gebruikt Buitink als beeldspraak. Zo worden mensen minder afhankelijk van de voorzieningen en worden de voorzieningen minder afhankelijk van de overheid. “Twee vliegen in één klap!”.

“Bezuinigen is natuurlijk nooit leuk”, besluit Gerard Buitink. “Maar het is ook de gelegenheid om eens goed na te denken over de rol van de gemeente in onze gemeenschap. Moet de gemeente voortdurend bereid en in staat zijn om de zorg van iedereen over te nemen of dient de gemeente de zelfredzaamheid te stimuleren? Wij denken het laatste!”

Tekst: Dolf Logemann