De laatste maanden (jaren zelfs) is er veel gezegd, geroepen en geschreven over Het Plein. In Zutphen is de werkloosheid hoog; dit maakt Het Plein als organisatie voor de Gemeenteraad extra relevant. Het Plein voert de taken op het gebied van werk, inkomen en participatie uit voor de gemeenten Zutphen en Lochem, maar deze uitvoering gaat nog niet altijd op de manier waarop wij - en vele anderen met ons - dat zouden willen. En toch hebben wij vlak voor het zomerreces ons vertrouwen uitgesproken in het voortzetten van Het Plein. In dit stuk lichten wij onze afwegingen graag toe.

Het beeld van de keukentafel
Het Plein is opgericht in 2010, met zes jaar nog een relatief jonge organisatie. Een letterlijk beeld bij Het Plein was dat in de centrale ruimte van Het Plein een keukentafel zou komen te staan. Letterlijk een lange houten tafel waaraan mensen een open gesprek over werk zouden kunnen hebben. Wij zien dit ook voor ons: niet op afstand, juist dichtbij en vooral vanuit een menselijke benadering, die zich voornamelijk kenmerkt door maatwerk. Wat wij willen zien is een organisatie waar mensen laagdrempelig hun weg naartoe vinden, via verschillende kanalen. Waarbij de expertise in huis is, geluisterd wordt en vervolgens maatwerk geleverd wordt.

De realiteit
Helaas blijkt de realiteit anders. Die denkbeeldige keukentafel blijkt meer een balie waar mensen zich met lood in de schoenen melden. Vanuit de samenleving en in de raad zijn grote vraagtekens geplaatst bij het functioneren van de organisatie. Soms lopen de emoties hierbij hoog op. In de Gemeente Lochem heeft dit er recent toe geleid om op te roepen tot een onderzoek en wordt er gespeculeerd over het totaal overhoop gooien van het samenwerkingsverband. Maar is dat de oplossing?

Feit is dat het vraagstuk complexer is dan het in eerste instantie lijkt. Aan de ene kant heeft het Rijk de gemeente allerlei nieuwe taken op het bord gelegd, maar biedt daarbij in de wet nog te weinig ruimte om nieuwe manieren van uitvoering te verkennen. Aan de andere kant is helder, dat er de afgelopen jaren binnen Het Plein veel is misgegaan. Er was onduidelijkheid over de koers waardoor medewerkers zoekend zijn geworden. Een stijging in het ziekteverzuim van 6,5% naar 10% is bijvoorbeeld een zorgelijk teken. De huidige interimdirecteur Hendrik van Noppen verwoord het in zijn rapport van (datum) 2016 als: “ernstige verwaarlozing van de organisatie door management en directie”.

Wat doet GroenLinks?
Het Plein is de afgelopen periode bijna iedere fractie en raadsvergadering onderwerp van gesprek geweest. We zijn kritisch. In de raad en forumvergaderingen hebben we de ruimte genomen om op inhoud met opmerkingen, inzichten en veranderingen te komen. We hebben ons de afgelopen jaren echt verdiept in het Plein en goed gekeken wat er nodig is om uitvoering te geven aan de waarden die wij zo belangrijk vinden: vertrouwen, maatwerk en ruimte voor experiment. Dit is niet gemakkelijk in de praktijk: je hebt te maken met gelijkheid, redelijkheid en wetgeving. Ook de manier waarop mensen met elkaar omgaan en de technische mogelijkheden die aanwezig zijn spelen een rol. We vragen dus wel wat van de organisatie. Daarom kiezen wij er dus ook voor om niet alleen te vragen, maar ook te geven.

Als GroenLinks fractie hebben we op verschillend manieren onze bijdrage geleverd. Zo hebben we moties door de raad gekregen, waarbij we direct sturing hebben willen geven aan het handelen van het Plein: de motie Right to Challenge , het initiatiefvoorstel 2getthere, experimenteren met vertrouwen door minder regels in de bijstand en het project Anderhalf spoor*. Ook hebben we ons kritisch laten horen in de raad toen de vangnetregeling aan bod kwam en hebben we wederom onze visie naar voren gebracht bij de voorjaarsnota. We laten ons dus op verschillende momenten duidelijk horen als het gaat om onze visie op het Plein.

We zijn er nog lang niet. Onze taak vanuit de raad is om kaders te stellen, te monitoren en te controleren en dat blijven we actief doen. We houden vinger aan de pols dat moties uitgevoerd worden en er zoals toegezegd hard gewerkt wordt om een organisatie te worden die er is voor onze inwoners. En we blijven in de toekomst dat aandragen waarvan wij denken dat nodig is en ons inzetten om uiteindelijk letterlijk of figuurlijk mensen aan die keukentafel te kunnen zien zitten.

Wees altijd welkom om contact met ons op te nemen!

Martine Westerik (m.westerik@raad.zutphen.nl), Victor Boldewijn (v.boldewijn@raad.zutphen.nl) en Liza Luesink (L.Luesink@raad.zutphen.nl)

*Project Anderhalf spoor: mensen binnen de bijstand  worden door het bedrijf Job4s opgeleid en aan het werk gezet als verkeerregelaars. Bij dit laatste hebben we als schakel gefunctioneerd en bestaande moties geïmplementeerd in dit plan.