Voor veel Nederlanders staan de seinen op rood. We merken het in onze portemonnee, de boodschappen, de energierekening: het leven wordt snel duurder. Ook voor mensen met een normaal salaris wordt het steeds lastiger om de eindjes aan elkaar te knopen. Zonder ingrijpen neemt de armoede snel toe. Want we hebben steeds meer geld nodig voor basisbehoeften, terwijl salarissen nauwelijks stijgen.
In onze steden en dorpen luiden hulporganisaties, sociale wijkteams en mensen op straat de noodklok. Gemeenten staan klaar om te helpen. Omdat je juist in moeilijke tijden moet kunnen rekenen op een steuntje in de rug. Maar deze crisis kunnen we niet het hoofd bieden met lokale potjes. Deze crisis moet worden opgelost in Den Haag.
We roepen het kabinet op om snel in actie te komen. Om te zorgen dat wachtrijen bij armoedeloketten en voedselbanken voorkomen worden. Als lokaal bestuurders hebben we onvoldoende middelen om van dienst te kunnen zijn. De huidige maatregelen van het Kabinet zijn ongericht en onvoldoende. Kijk alleen al naar de energierekening: die stijgt harder dan de compensatie. En van verlaging van btw en accijnzen profiteren vooral de hoge inkomens.
Daarom willen wij een nationaal noodplan van het Kabinet. Allereerst: na een jarenlange periode waarin de winsten harder stegen dan de normale inkomens moeten de lonen nu echt omhoog. De vrijblijvende oproep van ministers aan werkgevers om loonsverhoging is onvoldoende. Het minimumloon moet sneller omhoog, een nationaal akkoord met werkgevers en vakbonden over loonstijging, ook voor de middeninkomens, is noodzakelijk.
Verder moeten de middelen en mogelijkheden voor compensatie van inwoners in de knel worden uitgebreid. De energietoeslag van honderden euro’s, enkel voor de mensen die tot 120 procent van het minimum verdienen, is ontoereikend. De lasten stijgen met duizenden euro’s en ook mensen boven de minimumgrens komen steeds vaker in de problemen. Zij melden zich nu al bij onze armoedeloketten, terwijl we hen nauwelijks te hulp kunnen schieten.
De falende energiemarkt, waar exploderende kosten gepaard gaan met torenhoge winsten voor energiebedrijven, vraagt om nationale sturing. Betaalbare energie is een eerste levensbehoefte en een grondrecht. Dat vraagt in deze unieke periode om bijvoorbeeld prijsplafonds voor consumenten en belasting van toevalswinsten. Niet om vrij spel terwijl mensen in de kou zitten. Durf te sturen in de energiemarkt vragen wij met klem.
Die urgentie, dat type denken om op de kortst mogelijke termijn Nederland perspectief te bieden, dat missen we nog teveel bij het Kabinet in Den Haag. Tegen de ministersploeg zeggen wij: kom met een nationaal noodplan stijgende kosten. De samenleving schreeuwt erom, het kan rekenen op brede steun in Tweede Kamer en Eerste Kamer, het zorgt voor een bondgenootschap van Rijk en gemeenten. De pijn van veel van de inwoners van onze steden en dorpen vraagt om een antwoord. Om een noodplan voor de miljoenen mensen voor wie het erop of eronder is deze winter.
Marjolein Moorman, EsmahLahlah, Pieter Paul Slikker, Linda Voortman, Marc Newsome, Richard Moti en ruim 250 wethouders en fractievoorzitters van de Partij van de Arbeid en GroenLinks.
Vanuit GroenLinks ondertekenden Wethouder Eva Boswinkel en Fractievoorzitter Martine Westerik de oproep. Vanuit de PvdA ondertekenden Wethouder Jasper Bloem en Fractievoorzitter Marjolijn Moester.