Ons betoog tbv de raadsbehandeling voorstellen IJsselsprong dd 30 juni 2008 - Gerard Buitink
Inleiding
Voorzitter, leden van de raad, aanwezigen op de publieke tribune.
Wie voor de IJselsprong is, is naïef, gek of heeft op zijn minst een verborgen agenda die op macht is gericht. Wie immers wil ons mooie landschap ten westen van de IJssel nu te grabbel gooien? Wat mankeert GroenLinks om voor deze plannen te stemmen? Hoezo groene partij? Het pluche gaat blijkbaar erg plakken. Zie hier de discussie zoals wij ‘m ervaren hebben. In mijn betoog zal ik trachten onze achtergronden te verhelderen. Ik kom hier straks nog op terug.
Ten aanzien van de plannen over de IJsselsprong wil ik eerst echter aan de procesmatige en daarna aan de inhoudelijke kant aandacht besteden.
De procesmatige kant wil beginnen met een anekdote.
Het was een mooie zaterdag in mei van dit jaar. Zoals gewoonlijk stond mijn fractie weer op de markt om met het publiek van gedachten te wisselen over de situatie onze gemeente. GroenLinks doet dit al 25 jaar en is dus een vertrouwd verschijnsel. Nieuw was het dat de Stadspartij nu naast ons stond. Voor de gelegenheid was de stand ingericht als actiepunt tegen de IJsselspong. Veel marktbezoekers werden actief opgeroepen tot verzet tegen de plannen. Het leverde die dag naar verluidt ruim 300 handtekeningen op (mededeling Scipio Hamming)
Pikant was dat de meeste bezoekers bij onze buren ons nadien geen woord waardig keurden en ons in het meest gunstige geval met negatieve en afkeurende blikken toekeken. Aan een van hen, een parmantige dame in de kracht van haar leven, vroeg ik of ze interesse had in ons standpunt en of ik het mocht toelichten. Ze keek me aan met een afwijzende blik en beet me toe dat ze me niet wilde horen en dat ze geen interesse had in mijn kant van de zaak. "Het enige dat u moet doen is tegen stemmen". Later heb ik haar nog meerdere malen gehoord, tijdens verschillende inspraakmogelijkheden, op het laatst tijdens de hoorzitting op 10 juni.
De reactie van deze dame was in zekere zin niet verrassend. Ik zal een aantal citaten opnoemen die ik in de verschillende berichten tegen de plannen ben tegengekomen:
Watersnoodramp 2017 bedreigt De Hoven
3000 woningen in flessenhals van IJssel is historische fout
4000 woningen in De Hoven
IJsselsprong: in een keer fout!
Explosieve groei in De Hoven
Reactie op inspraaknota hanteert drogredenen
Inbreuk op schoonheid unieke landschap
Het is een kleine greep uit de vele uitingen die het gevoel geven dat we ten westen van de IJssel draconische plannen smeden. Tegen deze achtergrond is het niet verrassend dat veel mensen zich aangespoord voelen om tegen te zijn. Het is een oud recept: presenteer (overigens genuanceerde en aan alle belangen recht doende) plannen zeer extreem en verleen ze daarmee een onredelijk en historisch fout imago. Leg deze interpretatie voor aan de burgers en vraag hen daarop hun mening. Tien tegen een dat het merendeel tegen dergelijke plannen is. Hoe kan het anders??
Een tweede verschijnsel ten aanzien van het proces is dat de tegenstanders voortdurend hebben getracht allerlei processtappen in een negatief daglicht te stellen:
Tijdens de gezamenlijke raadsvergadering in Apeldoorn kwam iedereen aan bod. Toch leek het de tegenstanders dat er daar onvoldoende ruimte was voor het tegengeluid, ondanks dat dat uitgebreid en herhaaldelijk aan de orde kon worden gesteld.
De voorlichting in Voorst met een gezamenlijke fietstocht verliep goed en in goede sfeer. Toch bleek deze volgens de tegenstanders te ver van Zutphen te zijn georganiseerd en dus ten nadele van het tegengeluid.
Over de voorlichting in de kassen van Ganzevles was menigeen lovend. Toch bleek deze voorlichting volgens tegenstanders te positief van karakter en derhalve een verkeerd beeld te schetsen.
De forumvergaderingen boden volgens de tegenstanders onvoldoende gelegenheid voor het tegengeluid en waren dus ondeugdelijk. Daarop werd een hoorzitting georganiseerd.
Deze hoorzitting werd zicht bij huis georganiseerd: in de Burgerzaal. De opkomst was matig. De reactie van de tegenstanders was nu dat de aankondiging onvoldoende was geweest en dat daarom het tegengeluid onvoldoende aan de orde kwam (vier van de vijf insprekers waren overigens tegen).
Ook nu kan ik nog een poosje doorgaan.
Conclusie van mij is dat gedurende het proces praktisch geen mogelijkheid onbenut is gelaten om een ongunstig beeld te creëren van de plannen en om de plannenmakers in het daglicht te stellen dat ze nergens rekening mee hebben gehouden. Ik acht dit een zeer onjuiste weergave van de werkelijkheid die geen recht doet aan plannen en aan allen die er integer mee in de weer zijn geweest. Wel hebben al deze acties tot gevolg dat het vertrouwen in de politiek en bestuur sterk afneemt. Het zijn methoden die je terugvindt bij actiegroepen en belangengroeperingen. Mijns inziens passen ze niet bij bestuurders en politieke partijen. Ik wil de collega-partijen in deze raad de vraag voorleggen of ook zij de indruk hebben dat hiermee grenzen van betamelijk bestuur dreigen te worden overschreden.
Dan de inhoudelijke kant. Deze heb ik al meermalen aan de orde gesteld en hier wil ik hem kort op hoofdlijnen weergeven.
Mijn fractie deelt de opvatting dat in de Stedendriehoek woningbouw nodig is om ook in de toekomst in onze woonbehoefte te kunnen voorzien al weten we nog niet precies hoeveel. Hoewel de ramingen er over uiteenlopen kunnen wij ons vinden in de huidige getallen met daarbij de meermalen geuite toezegging ten aanzien van monitoring en bouwvolumes. Daarbij zal de IJssel zal straks aanzienlijk meer water "voor de kiezen krijgen" dan nu het geval is. De hoeveelheden die beheerst moeten worden afgevoerd lopen naar verwachting op tot 18.000 m3 per seconde bij Lobith. Er zijn vandaag maatregelen nodig om morgen onnodige risico’s te voorkomen.
Voor de GroenLinks-fractie tellen daarbij nog enkele aspecten.
Het buitengebied van de Stedendriehoek (ons "groene hart") met zijn belangrijke natuur- en milieuwaarde willen we zo min mogelijk belasten met de woningbouw. We kiezen daarom voor gecomprimeerde woningbouw bij de bestaande steden, ook dus bij Zutphen.
We willen dat de IJssel ruimte krijgt op een zodanige wijze dat de kwaliteit van natuur, landschap en cultuurhistorie niet verminderd en zo mogelijk wordt verbeterd. Dit sluit aan bij ons programma en bij de uitdrukkelijke wens van veel inwoners van Zutphen.
Groenlinks wil de omvang van De Hoven zodanig dat er draagvlak is voor een minimaal gewenst voorzieningenniveau op economisch en sociaal-cultureel gebied in de wijk: een lang gekoesterde wens vanuit de wijk zelf.
Groenlinks wil doorgaand verkeer weren uit de woonwijken. Daarom willen we de N345 om De Hoven leiden. Ook dit sluit aan op ons programma en is een lang gekoesterde wens vanuit de wijk zelf.
Afzien van de alternatieve plannen voor de vergrote capaciteit van de IJssel betekent dat het gehele gebied waar mogelijk ooit een bypass komt te liggen planologisch wordt gereserveerd. De ontwikkelingsmogelijkheden in dat tracé worden daarmee tot in lengte van jaren bevroren. Dit is slecht voor leefbaarheid en belemmert de lokale ontwikkelingsmogelijkheden voor langere tijd.
Dit alles leidt tot grote veranderingen ten westen van de IJssel, tot aantasting van het landschap in de ogen van sommigen, tot een zorgvuldige inpassing volgens anderen. Het nu gepresenteerde plan "In een keer goed" biedt volgens ons de gewenste verantwoorde en afgewogen oplossing. Het biedt goede mogelijkheden voor een natuurvriendelijke vergroting van de capaciteit van de IJssel bij Zutphen, naar onze mening toch in het algemeen een minder waardevol en kwetsbaar gebied dan grote delen van het groene hart van de Stedendriehoek. Het biedt ook een goed ingepaste en afgestemde bebouwing in het plangebied. Het voornemen om tweejaarlijks de woningbehoefte te onderzoeken en de geraamde woningaantallen daaraan aan te passen is volgens ons het enige goede antwoord op de onzekerheden rondom de toekomstige woningbehoefte. Wanneer het ons vervolgens lukt om de bebouwing te faseren zodat telkens een afgerond deel behoeft te worden bebouwd en er niet de noodzaak is voor aanvullende bouw en daarnaast de bouw te beperken tot de minst kwetsbare delen van de Hoven (het kassengebied en de akkers tussen de Teuge en Ruimzicht) is er sprake van een afgewogen geheel dat rekening houdt met de wensen van zowel voor- als tegenstanders.
We willen hiertoe nog twee moties indienen, een ter bescherming van de natuurgebieden in het noorden van De Hoven en een om de gewenste (en ook al toegezegde) fasering vast te leggen. Ik hoop dat beide moties voldoende steun krijgen van deze raad.
Al met al is er dan met "In een keer goed" een plan ontwikkeld dat volgens ons de best mogelijke richting geeft op de ontwikkelingen in de komende 25 jaar.
Ik dank U voor uw aandacht.